Door Petronella van het Goor - Dit is het tweede interview in de reeks 'Droom Groot'. Een serie interviews (live in Café de Liefde), waarin we mensen de hemd van het lijf vragen. En daar vervolgens verslag van doen. Mede mogelijk gemaakt door MPeople en Harderwijkse Zaken.
"Als klein meisje ging ik op terrasjes altijd bij andere mensen buurten. Ik was wel een spontaan kind, vrolijk ook, durfde genoeg." Marijn Fidder (24) had al wel op vrij jonge leeftijd door dat ze net wat anders bedraad was dan haar leeftijdsgenootjes. "Ik dacht wel diep over dingen na, iets zette zich vast in mijn hoofd, loslaten vond ik niet gemakkelijk." Op de basisschool ging dat goed, daar had ze aansluiting genoeg. Op de middelbare was dat anders. "Ik ging naar de havo, hier in Harderwijk. Daar was ik toch altijd anders dan de rest. En dat heb ik gevoeld." Wel zo veel dat ze last kreeg van een flinke verlegenheid. "Die ging wel ver, zelfs naar de supermarkt gaan, praten met de caissière was een uitdaging voor mij."'Ik kan het niet oplossen, maar ik kan het wel laten zien'
Ze besloot na de derde klas de havo af te maken op de vavo, een soort deeltijd middelbare. "Ik heb altijd moeite gehad met de lange dagen. Ik kan niet acht uur lang luisteren, die concentratie vasthouden en dan ook thuis nog met het huiswerk bezig gaan. Dat deed ik dus ook niet." De vavo was een verademing. "De helft in lestijd, samen met mensen die de reguliere weg ook lastig vonden. Ik deed zelfs mijn huiswerk." Veel later kwam ze erachter dat ze ADD heeft, een concentratiestoornis. Eigenlijk hetzelfde als ADHD, maar dan speelt het hyperactieve zich af in je hoofd. "Nu is daar nog weer meer aandacht voor dan toen ik jong was. Dan ben je al snel gewoon anders en daar was niet zoveel ruimte voor."
Tussenjaar
Met het diploma op zak ging ze voor een studie grafische vormgeving op het Cibap in Zwolle. "Maar daar had ik het na het tweede jaar eigenlijk wel gezien. Zo droog." Ze maakte het tweede jaar af, maar stopte halverwege het derde. "Dat vonden mijn ouders niet heel leuk, maar ze lieten me gelukkig wel vrij in die keuze." In het tussenjaar dat volgde, besloot ze te gaan werken. "Als caissière in de Jumbo. Ik werd het meisje met wie ik vroeger niet durfde te praten. Heel grappig. Het heeft me echt geholpen om ook het laatste stukje verlegenheid te laten gaan." In die tijd pakte ze ook wat vaker de camera. "Ik was altijd al gek op fotograferen, dat heb ik van mijn vader."
Stoute cellen
In datzelfde tussenjaar begon ze met het project 'Stoute Cellen', het project waarmee ze landelijke bekendheid kreeg. "In groep drie stierf een vriendje van mij aan kanker. Dat heeft me nooit losgelaten. Ik vroeg me jaren later nog steeds af hoe het met zijn ouders ging, wat hun herinneringen aan die tijd zijn en of die herinneringen ooit zijn vastgelegd." Via Facebook kwam ze in contact met de ouders van een meisje met leukemie. Zij werd de eerste van de ongeveer 35 kinderen die Marijn heeft gefotografeerd. "Ik volgde de gezinnen en ging uit van wat zij wilden. Bij sommige gezinnen ging ik met alles mee, van verjaardagsfeestjes tot operaties en ziek van de chemo, thuis op de bank. Bij anderen was ik veel meer op de achtergrond." Van alle ouders kreeg ze te horen dat het ze heeft geholpen bij de verwerking van de ziekte. Zowel bij de kinderen die beter werden, als bij de kinderen die zijn overleden. Bij Anne heeft Marijn ook de laatste momenten mogen fotograferen. "Natuurlijk is dat moeilijk, natuurlijk komen er bij mij ook emoties los. Maar op dat moment leg je vast, maak je herinneringen voor de ouders en is het zo bijzonder om dat voor ze te mogen doen. Dat weegt op tegen het verdriet. Want natuurlijk ga je houden van zo'n meisje, van zo'n gezin als je er bijna drie jaar bij bent geweest. Maar wat het me heeft gebracht, is veel meer dan wat het me heeft gekost."
Mediacircus
Ze won met deze fotoserie uiteindelijk de eerste prijs ‘Documentair Nationaal’ bij de Zilveren Camera 2019 en werd derde bij de Paul Peters Prijs. "Maar wat nog veel belangrijker was, ik mocht aanschuiven bij tv-programma's en werd geïnterviewd door allerlei kranten en tijdschriften. Zo fijn dat ik met deze fotoserie het taboe een beetje mocht doorbreken. Want het gaat om het kind, niet om de kanker."
Marijn werkt niet veel voor de Nederlandse media. "Het betaalt niet goed, er is geen waardering en nul begeleiding. Dat is net over de grens heel anders." Voor Die Zeit fotografeerde ze de gevolgen van de overstromingen in Duitsland, afgelopen zomer. "Daar bellen ze je tijdens een opdracht. Hoe het gaat, of dat wat je ziet niet te heftig is, of ze iets voor je kunnen betekenen daarin."
Met de foto van het vierjarige meisje Zahar, slapend op de parkeerplaats van de Lidl, na de brand in het vluchtelingenkamp Moria, won Marijn de eerste prijs van de National Geographic fotowedstrijd. "Leuk hoor, maar het gaat me om het verhaal erachter. De onschuld van het meisje. Het winnen van die prijs is voor mij niet belangrijk omdat het goed is voor mijn bekendheid. Ik ben blij met het podium, zodat het verhaal verteld wordt. Dat gelooft niet iedereen en dat vind ik soms wel lastig. Ik probeer het los te laten en dat gaat steeds beter."
Kwetsbaar
Momenteel werkt ze met haar mentor Jasper Doest aan een documentaire voor een internationaal tijdschrift. "Hij fotografeert, ik assisteer hem in het onderzoek ervoor." Ook is ze bezig met een heel persoonlijk project. Een fotoserie over haar PTSS na een relatie waarin ze te maken heeft gehad met fysieke en mentale mishandeling. "Ik wil hiermee iets laten zien dat echt is, in een wereld die zo maakbaar lijkt door alle perfecte insta's. Je mag kwetsbaar zijn, of dat moet mogen."
Dromen heeft ze nog volop. "Een eigen fotodocumentaire voor National Geographic, die staat wel op nummer één." Verder hoopt ze vooral door te gaan met het vertellen van verhalen in beeld. "Ik ben nu bezig met het fotograferen van de gevolgen van arbeidsmigratie. Veel volwassenen uit Oost-Europese landen vertrekken naar de rijkere Westerse landen om daar te werken. Hun kinderen laten ze achter. Soms alleen in een huis, naast opa en oma. Soms bij opa en oma in. Dat gebeurt gewoon, in onze wereld."
Het is het sterk ontwikkelde rechtvaardigheidsgevoel dat Marijn drijft. Er gebeuren dingen die niet kloppen, niet kunnen, niet juist zijn. "En ik kan dat niet oplossen, maar ik kan het wel laten zien."
(Marijn Fidder)
