Gemeente Harderwijk wil huishoudelijk afval zo goedkoop, duurzaam en efficiënt mogelijk inzamelen en verwerken. Of het met die uitgangspunten slimmer is om PMD-afval vooraf of achteraf te scheiden, is de afgelopen periode op diverse manieren onderzocht.
Dat betekent dat in Harderwijk en Hierden PMD-afval blijvend bij het restafval mag en achteraf bij de afvalverwerker wordt gescheiden en gerecycled.Op basis van alle verzamelde gegevens, kennis en ervaringen, adviseert het college van B&W de gemeenteraad om vast te houden aan het huidige systeem van nascheiding
Het voorstel van het college van B&W is om vast te houden aan het huidige PMD-nascheidingsmodel en om een onderzoek in te stellen naar de effecten van het invoeren van Diftar Gewicht (een variabel tarief per kilo restafval, in plaats van per lediging). “Met alle feiten en cijfers die nu op tafel liggen, kunnen we niet anders dan concluderen dat nascheiding van PMD zowel kostentechnisch als op duurzaamheidsniveau het beste resultaat oplevert”, verklaart wethouder Enklaar (VANG) het advies.
PMD-pilot
Harderwijk wil een duurzaam en efficiënt afvalbeleid tegen zo laag mogelijke kosten. In het Collegeprogramma 2022-2026 ‘Vandaag bouwen aan morgen’ is onder meer afgesproken om een proef uit te voeren met het inzamelen van PMD (plastic, metaal en drankverpakkingen) via bovengrondse containers bij acht winkelgebieden. Deze ‘PMD-pilot’ liep van juni 2023 tot 22 december 2023.
De pilot werd opgezet om te onderzoeken of bronscheiding van PMD een effectief alternatief is voor het bestaande nascheidingsmodel. Het einddoel: verminderen van de hoeveelheid restafval en verhogen van de hoeveelheid recyclebare PMD. Tijdens de PMD-pilot zijn drie onderzoeksvragen gesteld en beantwoord. Namelijk;
- De hoeveelheid ingezamelde PMD uit de openbare, bovengrondse PMD-containers;
- De kwaliteit van het ingezamelde PMD uit de openbare, bovengrondse PMD-containers;
- De mening van inwoners over het scheiden van PMD (d.m.v. enquêtes).
Uit de PMD-pilot is gebleken dat:Resultaten PMD-pilot
a. de hoeveelheid apart ingezameld PMD in Harderwijk (10 kg per inwoner) achterblijft ten opzichte van vergelijkbare bronscheidingsgemeenten (28 kg per inwoner).
Slechts 36% van het PMD werd dus brongescheiden ingezameld;
b. de kwaliteit van de apart ingezamelde PMD redelijk vergelijkbaar is met vergelijkbare bronscheidingsgemeenten (vervuilingspercentage 27%).
Binnen een bronscheidingsmodel wordt PMD met meer dan 15% vervuiling afgekeurd en verbrand als restafval, wat leidt tot hoge (extra) verwerkingskosten van meer dan €200 per ton. Afkeur betekent ook dat er geen inzamelvergoedingen worden verstrekt. Extra kosten en minder opbrengsten, dus een dubbel verlies;
c. uit de gehouden enquête onder inwoners een verschil blijkt tussen intenties en het feitelijke scheidingsgedrag.
Toelichting op de resultaten
De conclusie uit de pilot is dat het voor gemeente Harderwijk lastig is om de doelstellingen op het gebied van duurzaamheid, efficiency en kosten te behalen met brongescheiden PMD-inzameling. Op dit moment is PMD-bronscheiding dus geen betere optie dan nascheiden.
Daarnaast speelt het gegeven dat bij toepassing van het bronscheidingsmodel het restafval direct naar de afvalverbrandingsinstallatie gaat. In het huidige nascheidingsmodel wordt - naast PMD - ook nog ander afval uit het restafval gefilterd. Het is de bedoeling dat alleen PMD en restafval worden ingeleverd. Toch moet de nascheidingsinstallatie worden ingezet om organisch nat afval (ONF, voornamelijk GFT-afval), metalen en mineralen uit het restafval te halen. Dit is nodig omdat inwoners helaas ook dit soort afval bij het restafval gooien, terwijl dat niet hoort. Als er minder organisch natte fractie in het restafval terechtkomt, kan de scheiding van PMD veel effectiever worden.
Deze extra scheiding verdwijnt bij bronscheiding. Dit betekent ten opzichte van het huidige nascheidingsmodel dat per inwoner 44 kg restafval extra wordt verbrand. Naast dat er in deze 44 kg nog veel (her)bruikbare en daarmee waardevolle grondstoffen zitten, betekent dit een extra kostenpost van € 190.000,-. Deze kosten zullen in de toekomst bovendien verder stijgen, onder andere door een hogere verbrandingsbelasting en invoering van een CO2-heffing in 2027.
Kortom: het nascheiden van huishoudelijk afval is in de Harderwijker situatie duurzamer en efficiënter dan bronscheiding, omdat er betere PMD-resultaten worden behaald en er zo meer soorten grondstoffenfracties uit het restafval kunnen worden gehaald. Het nascheidingsmodel leidt tot een verlaging van het aantal te verbranden kilo’s restafval per inwoner, waardoor de verwerkingskosten ook op de langere termijn beheersbaar blijven.
Onderzoek invoering Diftar Gewicht
In vergelijkbare nascheidingsgemeenten blijkt dat de invoering van Diftar Gewicht leidt tot een verlaging van het aantal kilo‘s restafval per inwoner. Enklaar: ‘Harderwijk hanteert op dit moment het Volume/frequentiemodel. Dat leverde sinds de invoering al een flinke verlaging van het aantal kg restafval per inwoner op. Daar mogen we allemaal trots op zijn. Maar om het nog verder te verlagen, kan een variabel tarief per kilo restafval helpen, in plaats van per lediging zoals nu het geval is.’ Er zal in samenwerking met Omrin een onderzoek gestart worden naar de toepassing van Diftar Gewicht voor gemeente Harderwijk.
Meer informatie?
Het adviesrapport en het rapport evaluatie PMD-pilot zijn vanaf vrijdag 22 november terug te vinden op www.afvalharderwijk.nl.
