‘Harderwijkers kansloos voor nieuwe koopwoning’

Door Harry Schipper – Steeds meer Harderwijkse stellen en gezinnen, die jaren achtereen ingeschreven stonden voor een koopwoning in Harderwijk, maken zich zorgen dat nieuwe huizen in Harderweide en het Waterfront vanaf volgend jaar niet aan hun worden toegewezen, omdat mensen van buiten Harderwijk en starters dan nét zoveel kans maken op deze nieuwbouwhuizen.

Volgend jaar vervalt voor Harderweide en het Waterfront namelijk het punten-registratiesysteem dat de gemeente hanteerde om de eigen inwoners zicht te bieden op een nieuwbouwwoning in hun eigen stad

Er druppelen steeds meer klachten binnen bij de gemeente Harderwijk van Harderwijkse koopwoningzoekers, die beseffen dat vanaf volgend jaar de nieuwbouwmarkt in Harderwijk open ligt en mogelijk zelfs marktwerking zijn intrede doet. In dat geval kunnen bouwmaatschappijen besluiten om (een deel van) hun nieuwbouw te verkopen aan de hoogste bieder.

Kopers uit de Randstad zijn dan vrijwel altijd in het voordeel: ze kunnen met gemak vele tienduizenden euro’s meer (over)bieden omdat de overwaarde op hun woningen daar veel hoger is dan die van woningen hier in Harderwijk. Deze trend is al duidelijk zichtbaar bij de verkoop van bestaande woningen.

Harderwijk had tot drie jaar geleden een centrale registratie van belangstellenden voor een nieuwe koopwoning of bouwkavel. Daaraan was een puntensysteem gekoppeld: mensen die het langst op de lijst staan krijgen een voorrangspositie en komen dus eerder voor zo’n nieuwe woning in aanmerking. Vier jaar geleden besloot de gemeente Harderwijk die registratie en het puntensysteem af te schaffen.

De ingeschreven Harderwijkers werden in een brief half februari 2017 ervan op de hoogte gebracht dat de registratie op 1 maart van dat jaar kwam te vervallen. De Huisvestingswet 2014 verbood het gemeenten nog langer bindingseisen te stellen of doorstroompunten te verstrekken aan wie een woning in Harderwijk achterliet. De wetgever vindt dat het reguleren van koopwoningen geen taak is van de gemeente en dat voortaan de markt hierin zijn werk moet doen.

Ingeschrevenen mogen nog tien jaar, dus tot 1 januari 2027, gebruik maken van hun voorrangspositie, laat de gemeente op haar website weten. Voor de woningen van de projectontwikkelaars BPD en Slokker in Drielanden (Harderweide), geldt een overgangstermijn van vijf jaar en loopt dus  1 januari 2022 af. Deze woningen wijst de gemeente als eerste toe aan de ingeschreven woningzoekenden die vóór 15 oktober 2017 hun voorkeur voor Harderweide hebben doorgegeven.

“Dat was in een tijd dat de woningmarkt er heel anders uitzag dan nu”, vertelt Harderwijker Jeffrey Klaassen (27), die bij de gemeente aan de bel heeft getrokken. Hij ondervindt aan den lijve de gevolgen van dat besluit. Klaassen wil vanwege gezinsuitbreiding graag ruimer wonen. Een bestaande koopwoning lukt hem al niet meer, ‘omdat die woningen nu ver boven de vraagprijs worden gekocht door mensen van buiten Harderwijk’. “Je hebt daarvoor bijna een ton extra nodig, om te kunnen overbieden. En dan hou je bijna niks over voor een verbouwing”, weet hij.

Klaassen stond al zo’n tien jaar ingeschreven toen hij vernam dat het puntensysteem kwam te vervallen. “In de brief van 1 februari 2017 staat dat na de overgangsperiode, dus 1 januari 2022, de projectontwikkelaar of makelaar zelf mag bepalen hoe ze de woningen gaan toewijzen. BPD staat erom bekend dat zij mensen flink laat opbieden op bouwopties en de bouwoptie gaat dan naar de partij die het meeste geld heeft geboden. Doen ze in Weesp nu ook al. Als dat in Harderwijk gaat gebeuren kan ik niet anders dan concluderen dat Harderwijk niet meer voor de Harderwijkers is. Het percentage Harderwijkers op de Harderweide in de ruimte woningen, zoals tweekappers of vrijstaande woningen, zal nihil zijn vanwege de concurrentie vanuit het westen”.

Jeffrey Klaassen wijst erop dat er sinds 2017 maar in Harderweide maar één fase in de verkoop is gegaan. Ook in het Waterfront kunnen mensen met punten nog maar inschrijven op 55 koopwoningen die april in de verkoop gaan. Bij de gemeente hopen ze dat de woningen, die volgend jaar in deelgebied 2 van fase 3 worden gebouwd, ook nog voor het einde van dit jaar in de verkoop gaan, al is dat nog lang niet zeker. Het gaat dan om 187 koopwoningen. Maar alle volgende bouwfases in Harderwijk en het Waterfront komen pas ná 1 januari in de verkoop. In een brief aan B en W stelt Klaassen daarom voor om ook bij verkoop van de volgende fases 2 en 3 in Harderweide Harderwijkers met punten voorrang te geven bij de toewijzing.

Bij de gemeente zijn de noodkreten van de Harderwijkers inmiddels gehoord. Beleidsadviseur Wonen Jan Provoost voelt wel wat voor de suggestie van Klaassen om ook de eerstvolgende fases in het Harderweide nog aan Harderwijkers toe te wijzen. Temeer omdat de nieuwbouw in Harderweide zo’n twee en een half jaar vertraging heeft opgelopen. “Dat is zeker een reden om als gemeente coulant te zijn”, aldus Provoost. Hij benadrukt dat de betaalbare koopwoningen, die met dank aan rijkssubsidies van 8,3 miljoen voor Harderweide en nog eens zeven miljoen voor het Waterfront, straks vaste prijzen kennen. “Die woningen zijn eigenlijk bedoeld voor starters op de woningmarkt, dus niet per sé de geregistreerde woningzoekenden”.

Volgens hem stonden er op die lijst zo’n 2500 Harderwijkers geregistreerd als belangstellenden voor een nieuwe koopwoning in Harderwijk. “Maar de vraag is of dat aantal nog daadwerkelijk woningzoekend is, want er zijn tussen 2015 en nu ongeveer negenhonderd koopwoningen nieuw gebouwd, er zijn mensen naar elders verhuisd en overleden. Het daadwerkelijke aantal Harderwijkers dat een nieuwe koopwoning zoekt, weten we dus niet”. Of het gemeentebestuur deze groep alsnog wil bevoordelen is de vraag, juist omdat de meesten van hen geen zogeheten starters (meer) zijn. Wel is de kans groot dat zij zorgen voor wat doorstroming op de Harderwijkse huizenmarkt.