‘Ik hoorde een uur voor hij begraven werd zijn naam’

Het zal je maar gebeuren, dat er ook tijdens je afscheid niemand is die bij je wil zijn, je uit wil zwaaien, een laatste eer wil bewijzen. Dat je begrafenis een eenzaam gebeuren is. “Dan ben je pas echt godvergeten”, zegt Piet Luijer.

Door de literaire kring Apollo werd hij gevraagd voor te dragen bij eenzame begrafenissen.

Mensen die in de gemeente Harderwijk overlijden en niemand hebben die hen ‘opeist’. Eind mei was er iemand, een man. “Ik hoorde een uur voor hij begraven werd pas zijn naam.”

Het voordragen van een gedicht bij een eenzame begrafenis, gebeurt al in meer gemeenten. Door een samenwerking met de gemeente Harderwijk en literaire kring Apollo nu ook in Harderwijk. Toen Luijer hiervoor gevraagd werd, moest hij diep nadenken. “Doodgaan is al zo’n eenzaam gebeuren en dan ook nog eenzaam begraven worden? Ik ging nadenken over hoe ik mijn begrafenis wilde en heb ja gezegd.” En daar liep hij op 22 mei, als zijnde naaste familie, achter de lijkwagen aan.

“Het duurde wel even voor ik het goede gedicht gevonden had. Ik kreeg van alles doorgestuurd, maar niets leek passend."

"Mensen die zo eenzaam sterven, zijn vaak niet de hoogvliegers van de wereld geweest en het moet wel een gedicht zijn dat bij hen past.” Hij heeft er over nagedacht zelf iets te schrijven, maar het lukte niet. “Ik schrijf al jaren niet meer. Het droogde ineens op. Ik heb wel heel veel geschreven en tussen mijn gedichten ook gezocht naar iets passends, maar ik vond het niet.”

Uiteindelijk kwam hij dit gedicht tegen, van Ward Bruyninckx:
Afscheid nemen
is met zachte vingers
wat voorbij is dichtdoen
en verpakken in goede gedachten
ter herinnering.
Is verwijlen bij een leven
en stilstaan bij de pieken van vreugde en pijn.
 
Afscheid nemen
is met dankbare handen
weemoedig meedragen
al wat van waarde is
om niet te vergeten.
Leven is vanaf de geboorte
voortdurend afscheid nemen.
 
Is moeizaam de draden losmaken
en uit het spinrag van de belevenissen
loskomen
en achterlaten
en niet kunnen vergeten.
Het risico nemen van de graankorrel
om vruchten voort te brengen
loshaken om verder te gaan
zichzelf te verliezen om zich te vinden.
Afscheid nemen is het moeilijkste in dit leven.
 
Men leert het nooit.

“Het is het laatste dat iemand van je zegt. En zoals Bram Vermeulen het ooit zo mooi verwoordde: ‘Ik ben pas dood als jij me bent vergeten’. Nou, dan is deze man dood. Godvergeten dood.”

Of hij er van wakker heeft gelegen? Van deze eenzame man. Wie hij ooit was, wat hij ooit deed? “Nee, ik heb het schitterende vermogen om alles los te laten. Ik ben zijn naam ook alweer vergeten. Ik weet nog wel dat hij 54 jaar was en uit Nieuwegein kwam Daarbij, zijn dood, de dood, is onvermijdelijk, niets wat jij er aan kunt doen.”
 
Of hij een volgende begrafenis weer wil ‘voorgaan’? “Als ik weer gevraagd word en ik kan, dan doe ik het. Ik denk ook dat ik het kan, dat ik door mijn leeftijd (76) meer zie of voel. En ik gun ze een afscheid, want ik heb met ze te doen. Maar daar blijft het wel bij.”