Irene Schouten over de weg naar goud: ‘Ik moest het goed doen, anders een schuldgevoel’

Door Marco Jansen - Een volle zaal met zo’n 250 bezoekers luisterde woensdagavond 5 maart aandachtig en bewonderend naar het verhaal van Irene Schouten over haar weg naar het succes als Olympisch en wereldkampioene schaatsen. Dat dit pad niet over rozen ging, werd al snel duidelijk. 

De bijeenkomst vond plaats bij Broekhuis Volvo Harderwijk, dat als business partner van Businessclub NV het evenement faciliteerde 

‘Schaatsen en marathonschaatsen is populair in deze regio. We houden van kijken naar sporten waar je moe van wordt.’ Na deze korte introductie van Marcel van ’t Hul namens Businessclub NV benoemde gastheer Joost Fraanje de onthulling van de Volvo ES90 als nieuw elektrisch model deze middag in Stockholm. Zijn collega Raymond Knoppert gaf aan dat Broekhuis als mobiliteitsadviseur ondernemers kan voorzien van auto’s, fietsen tot campers.


 
Daarna was het woord aan Irene Schouten (32), die haar inspirerende verhaal vertelde over de weg naar Olympisch goud. Tijdens haar verhaal kwamen beelden voorbij van haar prestaties waarvoor ze applaus kreeg.


 
Familiebedrijf
Ze groeide op in Wervershoof, een klein dorpje in Noord-Holland. Ze komt uit een ondernemersgezin, haar ouders hadden een tulpenkwekerij. Als jong meisje hielp Irene mee in het familiebedrijf in de productie. “Ik moest in april ‘tulpenbollen koppen’ om klapschaatsen te kunnen kopen. Dat ging ook ’s avonds door, tot het werk af was. Daar heb ik ook een bepaalde mentaliteit door gekregen. In de topsport moet je doorgaan met trainen, ook als het regent.”
 
Al vanaf het begin van haar carrière had ze drive om de beste te worden. In 2015 werd ze de eerste wereldkampioene massastart. Een jaar later won ze brons op de 5000 meter bij het WK afstanden. Dat jaar had een gebeurtenis in haar privéleven een grote invloed op haar verdere topsportcarrière.  “In november 2016 kreeg mijn moeder een hersenbloeding. Mijn maatje en de motor van het bedrijf viel weg. We wilden er als gezin alles aan doen om mijn moeder nog de leuke dingen van het leven mee te laten maken. Ik moest als enige vrouw in huis voor het avondeten zorgen, maar ik wilde ook goud halen in Pyeongchang. Het werd uiteindelijk brons op de massastart van de Winterspelen van 2018. Mijn zus ging een dag minder werken om voor mijn moeder te zorgen en ik kon mij zo volledig richten op Beijing 2022. Al was dat wel met een beetje schuldgevoel.”
 
Druk van favorietenrol
In 2021 won Schouten goud op de WK 2021. Dat bleek een voorbode voor Olympisch succes. “Ik wist hierdoor dat ik een grote kans had, maar hoe zou ik met de druk omgaan? Want ik was de grote favoriet voor de 3 kilometer. Ik ben gestopt met social media en nam een ander telefoonnummer om me niet te focussen op de buitenwereld.  Er was tegen mij gezegd dat 90% van de topfavorieten het niet haalt. Maar ik moest positief denken en die 10% zijn. Ik wilde het tegendeel bewijzen. Ik reed de 3 kilometer een Olympisch record van 3.56.93. Dat was een droom, maar vooral ook een opluchting dat het was gelukt, omdat er zoveel druk op stond. Met mijn coaches had ik besproken dat de 3.000 meter mijn belangrijkste afstand was. De media was lyrisch, ik had zelfvertrouwen. Dat gaf voordelen voor de 5 kilometer. Ik reed de laatste rit, wist welke tijd ik moest rijden en het lukte opnieuw om een gouden medaille te halen met een Olympisch record. Met winst van deze twee individuele onderdelen was mijn droom uitgekomen.”

Als team werden ze derde op de ploegenachtervolging, een onderdeel waarop ze niet hadden getraind. Schouten baalde, maar had de massastart nog achter de hand. “De massastart is een zenuwenspel, waarbij degene die na 16 rondjes als eerste over de finish komt de winnaar is.” Ze kwam als tweede uit de bocht, maar won toch op het rechte stuk haar derde goud. “Ik mocht de vlag dragen, naar de koning en kreeg allerlei huldigingen. Er kwam van alles op me af.”
 
Voor Schouten waren er na dat succesvolle jaar 2022, waarin ze sportvrouw van het jaar werd, nog steeds sportieve doelen. “Ik wilde het WK afstanden winnen. Dat was een Olympisch kampioen nog nooit gelukt. Maar na de trainingen moest ik veel huilen en ik zag tegen de volgende dag op. Ik zat tegen een burn-out aan.” Schouten nam een rustperiode en zei zich daarna beter te voelen.

In 2023 haalde ze op het WK afstanden zilver op de 3.000 meter, gevolgd door diskwalificatie op de ploegenachtervolging. Marijke Groenewoud won de massastart. Schouten was blij voor haar ploeggenote, die was weggereden, maar baalde in zichzelf dat ze de medaille zelf niet had. “Mijn laatste kans was de 5.000 meter in een vol Thialf. Ik won de 5 kilometer in een nieuw nationaal record van 6.41.25 en daarmee de wereldtitel. Voor mij één van de mooiste momenten in mijn sportcarrière na een heel zwaar voorseizoen. Het allermooist is in Thialf rijden en dan ook heel goed rijden. Dat sfeertje doet het.”
 
Schouten ging na dit seizoen nadenken over haar toekomst. “Ik wilde er meer voor mijn familie en mijn vriendinnen zijn, die ook voor mij klaarstonden in slechte tijden. Andersom kon dat niet en dat ging knagen. Ik zou nog één jaar doorgaan. Op de WK afstanden in 2024 won ik de 3 kilometer, een wereldtitel die ik nog niet had. Ondanks een val won ze ook de massastart. Met drie keer goud (ook de achtervolging werd gewonnen), sloot ze haar carrière op 31-jarige leeftijd af en reed een laatste ereronde in Thialf.

“Mijn ouders waren er de eerste en laatste ronde bij. En ook al gaat het met mijn moeder nu niet goed, ze kreeg het toen wel mee en was emotioneel. Mijn carrière heeft mij heel veel vreugde, moed en motivatie gebracht. Ik moest altijd wel 100 procent geven en het goed doen, anders had ik beter thuis bij mijn moeder kunnen zijn.”
 
Schouten heeft altijd gekozen voor het sportieve. Daarom bleef ze haar team Albert Heijn Zaanlander trouw. “Daar waren goede coaches die goede trainingsprogramma’s maken. Mijn doel was het beste uit mijzelf halen en kampioen worden. Het ging mij niet om de bedragen.”
 
Zij heeft nu een zoontje en hoewel ze haar rentree maakte, denkt Schouten niet aan de massastart van Milaan op de Olympische Spelen van 2026 mee te doen. “In de situatie van nu is het niet fijn om weer vijf weken op trainingskamp te gaan. Dat heb ik er niet meer allemaal voor over. Ik blijf wel marathonschaatser.”