Tea en Teo warmen én koelen gasloze huizen in en om het Waterfront

Door Harry Schipper – Als de gemeenteraad het okay vindt, start volgend voorjaar de aanleg van een open warmtenet dat (de gasloze) huizen in het nieuwe Waterfront gaat verwarmen. En koelen.

“We zijn niet de eersten, maar Harderwijk loopt als gemeente wel voorop in Nederland met het zelf ontwikkelen van een open warmtenet”, aldus projectleider Machiel Karels

Het warmtenet haalt de warmte uit het gereinigde rioolwater van de rioolwaterzuiveringsinstallatie (rwzi), die even verderop aan de andere kant van de N302 in Lorentz ligt.

De plannen voor het warmtenet waren in juli al bekend en zijn nu helemaal uitgewerkt. Een warmtewisselaar zorgt ervoor dat er warmte aan het rioolwater wordt onttrokken en via buizen met helder water wordt gepompt in een ondergrondse bron die op zo’n 125 tot 150 meter diepte ligt onder het overloopparkeerterrein naast de N302. Dat water, dat dan zo’n 18 tot 20 graden is, wordt in de wintermaanden via leidingen naar de huizen gepompt. Die worden zo via vloerverwarming (of radiatoren) verwarmt. In de zomer kan het systeem ook worden gebruikt om de huizen mee te koelen.

Het warmtenet maakt eigen - vaak lawaaierige - lucht-waterpompen overbodig en is bovendien energiezuiniger. Het warmtenet bespaart daardoor ook nog eens tussen de 25 en 35 procent CO2 ten opzichte van zo’n systeem.  Bodemwarmtewisselaars kunnen trouwens niet in het Waterfront, omdat de ondergrond van het Waterfront met asbest is verontreinigd.

Het warmtenet verwarmt in eerste instantie de 150 tot 200 woningen in deelgebied 1 van fase III van het Waterfront.
Dat zijn de huizen vlakbij de N302 komen te liggen. Die worden al snel gebouwd en de ontwikkelaarscombinatie BPD/Trebbe wilde daarom nu weten of het warmtenet er wel of niet komt. Maar er is meer dan genoeg warmte om ook de andere woningen in het Waterfront ermee te voorzien. “We kunnen ook de woningen op de Kop van Stadswerven, het gemeentehuis en zelfs een deel van de woningen in de Zeebuurt ermee verwarmen. Als ze dat willen tenminste, want er geldt geen verplichting om je aan te sluiten”, aldus wethouder Bert van Bijsteren.

De bouwmaatschappijen Synchroon en Koopmans hebben enthousiast gereageerd op de warmtenetplannen en willen hun te bouwen huizen er - net als BPD/Trebbe - ook op aansluiten. Toekomstige ontwikkelaars worden door de gemeente straks verplicht om de nieuwbouw aan te sluiten op het warmtenet.

De aanleg van het warmtenet kost de gemeente nu 2,4 miljoen euro.
Al in de eerste helft van 2022 kunnen de eerste woningen ermee van warmte worden voorzien. Om te voorkomen dat de Waterfront-huizen in de kou komen te zitten als er iets misgaat met de rwzi, komt in het Veluwemeer ook een warmtewisselaar. “Uit het oppervlaktewater van het randmeer kan namelijk ook prima warmte worden onttrokken”, legt projectleider Machiel Karels uit. Karels gebruikt hiervoor vakjargon: tea, ofwel thermische energie uit afvalwater, en teo waarbij de warmte van oppervlaktewater wordt benut.

De investeringskosten hoopt de gemeente op termijn weer terug te krijgen als de bewoners verwarmingskosten gaan betalen. Dat kan aan de gemeente zelf zijn, als de raad besluit om het warmtenet zelf te exploiteren. De kans is groter dat het warmtenet (mede) in handen komt van de provincie en Firan, een dochtermaatschappij van netbeheerder Alliander, gespecialiseerd in het aanleggen van infrastructuur voor nieuwe energie. Met die partijen zijn daarover al gesprekken gevoerd.