Door Harry Schipper – Het lijkt een hele gekke vraag: Wat hebben jouw toekomst, de toekomst van onze wereld en de toekomst van de technische installatiebranche met elkaar te maken?
Natuurlijk spelen we allemaal een hoofdrol als het erop aankomt de wereld leefbaar te houden voor latere generaties. Maar voor de huidige generatie werkenden lijkt de vraag hoe ze hun manier van leven zo comfortabel en luxe mogelijk kunnen voortzetten vaak belangrijker. ‘Na ons de zondvloed’ is voor velen het credo. Terwijl we al decennialang zijn gewaarschuwd voor de rampzalige gevolgen van de opwarming van de aarde door onze buitensporige consumptie, lezen en zien we nu bijna dagelijks in het nieuws wat daarvan de gevolgen zijn: overal ter wereld natuur- en milieurampen als hittegolven, droogtes, bosbranden en overstromingen door extreme regenval en zeespiegelstijging. En het komt steeds dichterbij, zoals eerder deze maand in Spanje, waar overvloedige regenval tientallen doden en miljarden aan schade heeft veroorzaakt.De meeste bezoekers van het ‘Huis van Sarah’ vinden die vraag lang zo gek niet meer, want deze voorstelling maakt duidelijk dat techniek in de toekomst een belangrijke hoofdrol speelt in de vraag hoe wij de wereld achterlaten aan onze kinderen en kleinkinderen
Hoogste tijd dus voor veranderingen. De energietransitie bijvoorbeeld, die bijdraagt aan de vermindering van uitstoot van broeikasgassen zoals koolstofdioxide. En door simpelweg minder energie te verbruiken kan ieder van ons nu al zijn steentje bijdragen. Gewoon je huis beter isoleren scheelt al enorm. En met een warmtepomp – tot het einde van dit jaar nog tot wel veertig procent rijkssubsidie bij aanschaf - daalt je energieverbruik aanzienlijk. Je bespaart daarmee bovendien tot wel zestig procent op je energierekening!
De voorstelling Huis van Sarah - een samenwerking tussen Wij-Techniek en TheaterMakers Radio Kootwijk - reist al meer dan een jaar door heel Nederland. De theatermakers vertellen in het Huis van Sarah in zes kamers een verhaal vanuit verschillende invalshoeken. Ze laten met uitdagende vragen de bezoekers nadenken over de rol die zij zelf kunnen spelen in het vormgeven van een toekomstbestendige samenleving. Een centrale rol daarin speelt ene Sarah, een bezorgde moeder die graag zou willen dat haar kinderen een toekomst krijgen in een leefbare wereld.
Op woensdagavond speelde de voorstelling in het Harderwijkse Bouw & Infrapark voor ondernemers een werknemers in de installatie- en techniekbranche. De Harderwijkse duurzaamheidswethouder Martijn Pijnenburg mocht de opening van de voorstelling verrichten. Een dag eerde was er ’s middags een besloten voorstelling, speciaal bedoeld voor studenten van Landstede MBO die een praktische technische opleiding volgen of daarin zijn geïnteresseerd. Ook een tiental leerlingen van Het Technasium, een aparte havo- en vwo-opleiding van RSG ’t Slingerbos, was daarbij aanwezig.
De keus om juist deze leerlingen en studenten voor de voorstelling uit te nodigen leek een slimme zet. Directeur Jacques de Groot van De Techniek Academie aan het Westeinde haalde afgelopen zomer het Huis van Sarah al eerder na Harderwijk. “De technische installatiebranche zit te springen om jonge vakmensen die klaar zijn voor de toekomst. Daarom zijn wij continu bezig met innovatie. Onderwijskundig en vakinhoudelijk. Deze voorstelling gaat over vakmensen, innovatie en de energietransitie”.
Uiteraard was ook Jens de Craen bij de voorstelling aanwezig. De Craen is sinds 2022 directeur van Landstede MBO en ook voorzitter van Platform Techniek Noordwest Veluwe. In beide rollen is hij verantwoordelijk voor het verbinden van onderwijs en bedrijfsleven en het bevorderen van het techniekonderwijs in deze regio. Craen was er samen met een aantal Landstede-docenten. Onder hen René Pladdet, docent ICT & Techniek en ook de netwerkregisseur bij het project Bovenwijs, dat zich richt op het verbeteren van de samenwerking tussen scholen en bedrijven op de Noordwest Veluwe. Pladdet houdt zich daarin vooral bezig met onderzoek naar behoeften van zowel het bedrijfsleven als jongeren, met als doel het onderwijs zo goed mogelijk op de praktijk af te stemmen.
Pladdet heette de jonge studenten allemaal welkom en gaf ze daarbij direct een boodschap mee: “Onze generatie is er al mee bezig, maar voor jullie is veel meer te doen om onze toekomst te bepalen. Jullie hebben straks heel veel invloed hoe mijn huis, hoe mijn leven er in de toekomst uit gaat zien”. Zo’n zelfde boodschap gaf ook de Harderwijkse wethouder Marcel Companjen na afloop van de voorstellingen mee aan de jongeren: “Er liggen mooie uitdagingen, juist ook in de techniek. Het is belangrijk dat je dat ziet. Ik heb straks die monteur nodig. Zonder hem zou ik het zelf moeten doen en dan weet ik wel zeker, dat ik de hele winter in de kou zit”.
Dat er een groot tekort is aan vakmensen beaamt branchecoach Rolf Coenders van Wij Techniek, een ontwikkelfonds voor de technische installatiebranche, dat vakmensen wil motiveren om hun talent en kennis optimaal te ontwikkelen en in te zetten voor een toekomstbestendige leefomgeving. “In de installatiebranche werken zo’n 155.000 mensen bij ruim 16.000 bedrijven die actief zijn. Bij die bedrijven is een groot tekort aan monteurs en werkvoorbereiders”, weet hij.
Schattingen over het tekort aan vakmensen in de technische installatiebranche spreken over nu al zo’n 20.000 arbeidsplaatsen. Een tekort dat de komende drie tot vijf jaar zelfs kan verdubbelen als er geen maatregelen worden genomen. En dat heeft gevolgen voor de verduurzaming van ons land, want de vraag naar duurzame installaties als zonnepanelen en warmtepompen groeit nog altijd.
Coenders liep dinsdagmiddag mee met een groep studenten. Hij: “Je zag dat de verhalen van Sarah aansloten bij hun beleving”. Een van die jongeren is Yannick Lamberg. Hij beaamt dat onder jongeren ‘het besef leeft’. De zestienjarige 5-VWO-Technasium-leerling doelt daarmee op het besef dat de toekomst vooral draait om duurzaamheid. Zelf wil hij dan ook ‘industrial design enginering’ gaan studeren aan de Universiteit Twente, ‘omdat duurzaamheid daar een grote rol speelt bij het ontwerpen van producten’.
Ook de 18-jarige Landstede-student Sam Heinen lijkt zich bewust van de importantie van een toekomstige carrière in de installatiebranche. “Mijn vader en moeder en familieleden voeren vaak gesprekken over duurzaamheid: daardoor denk ik er ook veel over na.” Tegelijk plaatst hij vraagtekens bij de bewustwording van zijn medestudenten: “Heel veel van mijn leeftijdsgenoten denken na over gisteren, nu en morgen, maar niet over de toekomst.”
Sam’s uitspraak sluit aan bij het beeld van veel studenten en leerlingen in de bovenbouw van het middelbaar en voortgezet onderwijs: vaak hebben ze nog helemaal geen idee wat ze later willen gaan doen, wat ze willen worden. Nu ze bij het Huis van Sarah hebben gezien en gehoord hoe zij in de technische installatiebranche hét verschil kunnen maken in de toekomst van de samenleving, zou dat ze best eens op een idee kunnen brengen.
De voorstelling Huis van Sarah is dit jaar nog een paar keer te zien. Kijk voor data op de website van de TheaterMakers Radio Kootwijk, https://tmrk.nl/voorstellingen/huis-van-sarah/ en klik daar op ‘speellijst’.