Vanaf 2021 lagere afvalheffing als je flink minder weggooit

Door Harry Schipper – Harderwijkse huishoudens betalen vanaf volgend jaar – plus een proefperiode van zes maanden - ongeveer dezelfde afvalstoffenheffing als nu, maar die heffing gaat omlaag als ze per persoon minder dan honderd kilo restafval weggooien. Wie goed het GFT-afval, papier en glas scheidt, wordt daarvoor dus beloond.
 

De gemeenteraad nam donderdagavond een motie aan van de VVD om de vaste afvalstoffenheffing te vervangen door ‘diftar’; een deels vaste prijs met daarbovenop een prijs gebaseerd op het gewicht van het restafval dat aan de straat wordt gezet (of in zakken in de ondergrondse containers wordt gegooid).

De VVD-motie, mede ingediend door D66, PvdA. SGP, ChristenUnie en Gemeentebelang lijkt sterk op het voorstel dat B en W aan de raad hadden voorgelegd. Het verschil is dat het collegevoorstel uitgaat van het volume van het restafval, terwijl de raad nu heeft gekozen voor een prijs die is gekoppeld aan het gewicht.

Door dat gewicht te meten word je je bewust van de hoeveelheid restafval die je weggooit, is de gedachte erachter. En omdat het gewicht goed is te meten, is het ook eerlijker voor de inwoners, vindt VVD-fractievoorzitter Peter de Groot. Hij wil dat het college direct aan de slag gaat met het uitwerken van mogelijke scenario’s.

Het idee van de indieners van de motie is dat in de jaren erna telkens de lat wat hoger wordt gelegd: elk jaar moet de hoeveelheid restafval per persoon verder omlaag. Van gemiddeld zo’n 150 kilo nu tot uiteindelijk dertig kilo in het jaar 2025. Dat is een enorme daling van de hoeveelheid restafval. Het lijkt dan ook lastig om over vijf jaar zoveel minder afval in de grijze containers te hoeven weggooien. Maar onderzoek heeft aangetoond dat de meeste huishoudens in Harderwijk nog steeds veel te veel papier, GFT-afval en glas bij het restafval gooien. Als we dat niet meer doen, zit iedereen zó op of zelfs onder die dertig kilo in 2025.

Milieuwethouder Bert van Bijsteren toonde zich verheugd over de motie. Hij beloofde meteen ook met omliggende gemeenten in gesprek te gaan over om te bezien of er schaalvoordelen te behalen zijn. Want de invoering van de gedifferentieerde afvalstoffenheffing op basis van gewicht kost veel geld. Dat zou betekenen dat de tarieven van de afvalstoffenheffing sterk stijgen. In de aangenomen motie van de zes raadsfracties wordt die verwachte stijging gedempt door de eenmalige kosten van de invoering te bekostigen uit een speciaal afvalfonds waarin nog ruim zes ton zit.

Een ruime raadsmeerderheid nam ook het voorstel aan van het college. CDA en Harderwijk Anders stemden tegen dat voorstel en steunden ook de VVD-motie niet. Beide partijen hadden liever gezien dat Harderwijkers zaken als plastic, metalen en drinkkartons (PMD) bij de bron – dus zelf – scheiden, om hen zo bewuster te maken van hun afvalproductie. Diftar en nascheiding stimuleren die bewustwording niet, vinden ze.
Een viertal moties van de ChristenUnie kreeg ook steun van een raadsmeerderheid. In die moties vraagt CU om een invoeringsprogramma, zodat de inwoners van Harderwijk aan het nieuwe systeem kunnen wennen.

Ook willen de partijen dat de gemeente samen met lokale supermarkten, winkelbedrijven en andere lokale ondernemingen een aanpak ontwikkelt die erop is gericht om de hoeveelheid onnodig (plastic) verpakkingsmateriaal te verminderen. In Zwolle loopt al zo’n aanpak die veelbelovend lijkt. De derde motie richt zich op een regeling die moet voorkomen dat de nieuwe manier van afvalheffing onrechtvaardig uitpakt voor mensen die om gezondheidsredenen of mantelzorg voor gezinsleden hun hoeveelheid PMD en/of restafval niet kunnen beperken. Met een vierde motie krijgen de inwoners eerst een proefperiode van een zes maanden ‘om hun gedrag te veranderen voordat er afgerekend gaat worden per geleegde container’.