Door Harry Schipper – Mooie toekomstdromen van een autovrij, groen en gezellig ingericht Kloosterplein waar winkelend publiek en toeristen graag op af komen en waar binnenstadbewoners trots op zijn, worden alsmaar verstoord door die al decennialang terugkerende vraag: ‘Waar moet iedereen – en ook wij - straks de auto’s parkeren?’
Dat deden ze tijdens een inloopmiddag en ‘s avonds tijdens een eerste zogeheten ‘gebiedsatelier’ die waren georganiseerd door het adviesbureau Witteveen+Bos. Dit bureau is door de gemeente Harderwijk ingehuurd omdat ze veel expertise hebben in het oplossen van vraagstukken op het gebied van ruimtelijke ordening. Het eerste gebiedsatelier hierover – er komt volgend jaar februari nog een tweede en nog later dit jaar een derde – is bedoeld om zoveel mogelijk ideeën, visies, kennis en kunde van binnenstadbewoners en aangrenzende winkeliers te verzamelen. Door bruikbare ideeën mee te nemen in de ontwikkeling van dit deel van de Harderwijkse binnenstad, hopen de adviseurs en ook de gemeente dat er uiteindelijk voldoende draagvlak is voor de veranderingen die worden voorgesteld aan – uiteindelijk – de gemeenteraad.Ruim tachtig binnenstadbewoners, winkeliers en (winkel)pandeigenaren uit vooral de Donkerstraat lieten zich deze woensdag in de Catharinakapel echter niet afleiden door die hamvraag en kwamen met eigen ideeën en visies hoe de Donkerstraat en het Kloosterplein op te waarderen tot een aantrekkelijk verblijfsgebied.
Het gebied Donkerstraat-Kloosterplein wordt in de vorig jaar door de gemeenteraad vastgestelde Binnenstadsvisie Harderwijk 2031 ‘Een eigentijdse Hanzestad’ beschouwt als één van de vier ‘sleutelprojecten’. Naast het bedenken van nieuwe functies voor het gebied Donkerstraat-Kloosterplein gaat het dan om het her-ontwikkelen van de Vuldersbrink, het autoluw maken van Bruggestraat en boulevard en het inrichten van uitnodigende stadsentrees, zoals bij de Smeepoortstraat, Luttekepoortstraat, Vischpoort en Bruggestraat.
Bij het opstellen van de gebiedsvisie voor de Donkerstraat (vanaf de Smeepoortstraat tot ongeveer de Academiestraat) en het Kloosterplein staat de gemeente volgens wethouder Wilco Mazier ‘open voor wilde ideeën’. “Maar”, zo zei hij bij de aftrap van het gebiedsatelier, “we willen wél het goede dat we al hebben graag behouden”. Mazier doelde daarmee op de prachtige historische panden en monumenten die dit deel van de Harderwijkse binnenstad rijk sieren. De wethouder wees op de potentie van zowel plein als winkelstraat ‘om daar mooie dingen te gaan doen’.
Tegelijk wees hij op de noodzaak om tot een ontwikkelaanpak te komen. “De Donkerstraat staat onder druk, vooral in dit deel is sprake van leegstand, dus een mooie visie en plannen zijn welkom”. Dat met de ‘stakeholders’, waartoe behalve omwonenden, winkeliers en pandeigenaren ook vertegenwoordigers behoren van aanliggende culturele instellingen als het museum, kapel en het Klooster, maar liefst drie keer wordt gesproken, geeft volgens de wethouder aan dat de gemeente ‘het serieus wil aanpakken’.
Na een inleiding door projectleider Alexander Gaydadjiev van Witteveen+Bos, waarin hij een terugkoppeling beloofde van de resultaten van een eerder gehouden enquête en de daaruit voortgekomen inzichten, mochten de aanwezigen bij een aantal tafels vertellen welke kwaliteiten, kenmerken en aandachtspunten zij zagen voor de Donkerstraat en het Kloosterplein.
Net als uit de enquête al boven kwam drijven, werd ook woensdagavond het idee ingebracht om het Kloosterplein flink te vergroenen. Het Kloosterplein was rond het jaar 1600 een kloostertuin. Daarop geïnspireerd kwam in 2007 toenmalig stedenbouwkundige Jos van der Mark met een ander idee. De oud-stadsarchitect van Harderwijk werkte in dat jaar in opdracht van het bestuur van Centrum voor de Kunsten ’t Klooster een plan uit om het Kloosterplein van een parkeerterrein om te vormen naar een cultuurplein, met veel bomen. Hij tekende daarin extra pleinwanden in aan de noord- en westzijde van het plein en ook een directe doorgang vanaf het plein naar de Donkerstraat, zo ongeveer waar nu de wit- en bruingoedketen Expert is gevestigd.
Die cultuurplein-gedachte kwam ook bij een aantal aanwezigen op. Niet onlogisch, nu bekend is geworden dat het Marius van Dokkum-museum gaat verhuizen naar het grote witte pand naast de Catharinakapel. Volgens Fred Kappers, voorzitter van de eerder dit jaar nieuw opgerichte Vereniging Bewonersbelangen Binnenstad-Zuid draagt de komst van dit museum naar het Kloosterplein bij aan de aantrekkelijkheid en verblijfswaarde van de westelijke binnenstad. “Dat wordt ongetwijfeld gewaardeerd door bezoekers die voor het historische karakter van de binnenstad naar Harderwijk willen komen”, aldus Kappers.
Kappers voegde daar meteen aan toe dat dit ook ‘een extra motivering is voor het verplaatsen van de 69 parkeerplaatsen van het Klooster naar het Westeinde’. Andere deelnemers aan het gebiedsatelier kwamen met de suggestie om ter vervanging nieuwe parkeerplaatsen te creëren aan de Vitringasingel, eventueel zelfs door de parkeerplaatsen ondergronds te maken en de weg erboven te laten doorlopen. “Of je sluit de Vitringasingel af als doorgaande weg en maak je er één grote parkeerplaats van”, opperde een ander.
Weer iemand anders opperde het idee om het Kloosterplein op te delen in hofjes, zoals die ook in Haarlem zijn te zien. En flink wat zagen het ook wel zitten als het Kloosterplein wordt verrijkt met horeca en terrasjes. Dat idee zullen niet alle aanwonenden ideaal vinden, omdat dat ook kan leiden tot geluidshinder, stelden anderen weer.
De zorgen over de leegstand en daarmee terugval van de aantrekkelijkheid van de Donkerstraat werd breed gedeeld. Als ‘quick win’ oogsten vertegenwoordigers van de winkeliersorganisatie InRetail de suggestie om in de Donkerstraat meer zitbankjes te situeren. Andere suggesties waren om er leuke winkels te laten terugkeren, zoals een groenteboer, slager of bloemist. De retailers wilden graag weten wat ervoor nodig is om bezoekers langer in de Donkerstraat te houden. Geveltuintjes, mooie sfeerverlichting en het verhuren van leegstaande panden voor een symbolisch bedrag waren een paar van de suggesties die ze deze avond mochten noteren.
